OPC UA als basis voor implementatie van informatiemodellen

Een van de troeven van OPC UA is het gebruik van datamodellen waardoor gegevens en functies die beschikbaar gesteld worden door een server makkelijk en eenduidig te herkennen zijn door clients. Op zijn recente OPC Day promootte de OPC Foundation het verdere gebruik van die datamodellen – ook in toepassingen waar communicatie niet de eerste reden is om voor OPC UA te kiezen.

De meeste gebruikers zien OPC UA als een communicatieprotocol dat gebruikt kan worden om data uit te wisselen, bijvoorbeeld tussen een machine of meettoestel in het veld en een centrale databank die zich al dan niet in de cloud bevindt.

Het gebruik van datamodellen is in dergelijke projecten een handig hulpmiddel om de communicatie op te zetten. Voor de meeste gebruikers komen de datamodellen er in feite op neer dat de beschikbare variabelen in een machine, bijvoorbeeld, netjes gelabeld zijn.

Het gebruik van datamodellen is de laatste jaren een belangrijk thema geworden dankzij de toenemende aandacht voor digitalisering. Maar bij OPC UA waren ze al sinds de start pakweg twintig jaar geleden onderdeel van het concept.

De OPC Foundation had voor de implementatie ervan inspiratie gevonden in de principes van object georiënteerd programmeren. Een object in OPC UA heeft niet alleen zijn variabelen, methodes en events. Het concept is ook opgebouwd met principes als inheritance en polymorphism zoals we die kennen van programmeertalen zoals C++.

Een praktische gevolg hiervan is dat een fabrikant van een machine bijvoorbeeld kan starten vanuit een bestaande zogenaamde companion standaard voor zijn type van machine en dat die daar eigen variabelen en functies kan aan toevoegen zonder andere variabelen en functies die misschien al door clients gebruikt worden te verstoren.

Een ander concept dat voor de implementatie van datamodellen uit de IT-wereld geleend werd, is dat van de network model database. Daarbij kunnen records in een databank op oneindig veel manieren aan elkaar gelinkt worden om relaties en hiërarchieën te creëren. In de OPC UA wereld worden de records vervangen door nodes en de links door UA References.

De clue van dit alles is dat de informatiemodellen in OPC UA een performante oplossing bieden om data te beheren – een oplossing die op zich volledig los staat van de communicatieprotocollen. Op de recente OPC Day werd een lezing gegeven om de oplossing te promoten, waarbij ook aangehaald werd dat de informatiemodellen op zich volledig abstract zijn en de toepassing ervan dus niet beperkt blijft tot automatiseringstoepassingen. Onderstaande video vergelijkt het informatiemodel van OPC UA ook met andere gestandaardiseerde oplossingen voor het creëren van datamodellen.